Czym się wyróżnia?
Wąwóz Samaria, jest to drugi najdłuższy wąwóz w Europie po wąwozie Verdon we Francji . Objęty jest ochroną, jako Park Narodowy już od ponad 50 lat, ale również jako Światowy Park Biosfery UNESCO.
Strome ściany i trudno dostępne obszary wąwozu ograniczyły znacząco działalność człowieka i wpływ innych czynników, co pozwoliło zachować tu naturalne piękno przyrody w jej najdzikszej postaci. Na tym obszarze występuje około 200 gatunków ptaków, 32 ssaków, oraz łącznie 174 endemicznych greckich taksonów.
Gdzie się znajduje?
Wąwóz Samaria w Grecji znajduje się w południowej części jednostki regionalnej Chania (zachodnia Kreta), między główną częścią Gór Białych a Górą Volakias. Wąwóz ten wziął swoją nazwę od wioski Samaria (dziś opuszczonej). Był kryjówką rewolucjonistów podczas dominacji tureckiej.
Góry Krety
Lefka Ori (Białe Góry), największy i najbardziej wysunięty na zachód łańcuch górski Krety, ciągnie się w południowo-zachodniej części wyspy, zajmując prawie 7% całkowitej powierzchni Krety – piątej co do wielkości wyspy na Morzu Śródziemnym. Ponad 50 szczytów imponującego łańcucha górskiego przekracza 2000 metrów wysokości, podczas gdy najwyższy, Pachnes, osiąga wysokość 2453 metrów nad Morzem Libijskim na południu i Morzem Kreteńskim na północy wyspy. Wyspę Kretę słusznie nazywa się krainą wąwozów, przeciętych dziesiątkami, biegnących głównie z północy na południe. Żaden inny wąwóz nie dorównuje jednak urokowi i wyjątkowości Wąwozowi Samaria.
Jak wejść do wąwozu?
Wąwóz ma dwa naturalne wejścia. Północne wejście do wąwozu Samaria znajduje się na wysokości 1227 metrów na płaskowyżu Omalos (odległość od Chanii do wąwozu Samaria wynosi 40 km). Południowe wejście do wąwozu Samaria znajduje się na poziomie morza, w suchej dolinie przed wioską Agia Roumeli.
Jak jest długi i czy trudno go przejść?
Od północnego do południowego wejścia odległość wąwozu Samaria wynosi 13 km, jednak turyści kończą wędrówkę ok 4 km dalej tj. w morzu Libijskim, porcie bądź miasteczku Agia Roumeli. Przejście wąwozu nie jest trudne, aczkolwiek wyzwanie stanowi zwykle temperatura i odległość, dlatego warto przemyśleć wariant wycieczki.
Opcja1. Z płaskowyżu Omalos przejście w dół ok. 17 km do wioski Agia Roumeli i promem powrót do miejscowości Sfakia Chora a stamtąd autobusem. Wędrówka w dół zwykle zajmuje ok 5-7 godzin.
Opcja2. Z wioski Agia Roumeli w górę i w dół, wybrany dystans. Mniej więcej w połowie drogi jest opuszczona osada Samaria, można przykładowo wybrać to miejsce za cel i stamtąd wrócić. Najbardziej spektakularna część wąwozu obejmuje jego dolną część, dlatego warto wybrać tę opcję, zwłaszcza z dzieciakami, które w tej części mogą nacieszyć się widokami wysokich ścian, wąskich przejść i orzeźwiającym strumykiem. Najbardziej imponującą częścią trasy jest lokalizacja „Drzwi” lub „Żelazne Drzwi”. Jest to najwęższy punkt (szerokość zaledwie 3 metry), a wysokość ścian wąwozu waha się od 100 do 700 metrów.
W tej opcji warto zorganizować nocleg lub zostać na dłużej w wiosce Agia Roumeli, która oferuje wybór tawern, apartamentów w niewielkich pensjonatach a nawet dzikie pole namiotowe z udogodnieniami za free.
Czy jest bezpiecznie?
W wąwozie nie ma zasięgu. Są natomiast służby rozstawione w pewnych odległościach, posiadające łączność poprzez krótkofalówki. W razie potrzeby, służą pomocą, a za ambulans posłużą muły.
UWAGA: Należy pamiętać że ostatnie wejście do wąwozu od Omalos, ze względów bezpieczeństwa jest przewidziane na godzinę 13.00. Dlatego przejście Z wioski Agia Roumeli od godziny otwarcia wąwozu czyli 7.00 w górę i w dół, co stanowi w sumie ponad 35 km jest możliwe raczej dla szybkich i bardzo sprawnych.
Miejsca zwężeń mogą być niebezpieczne przez całą zimę, ale także wczesnym rankiem i późnym popołudniem latem z powodu osuwisk czy obrywów skalnych spowodowanych nagłymi zmianami temperatury.
Jak się przygotować?
Woda jest dostępna w wielu punktach w wąwozie dlatego wystarczy bidon, który można po drodze uzupełniać. Konieczne są buty sportowe a w lecie odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna.
Jak powstał ten wąwóz?
Wąwóz Samaria powstał w okresie czwartorzędu. Warstwy dolomitu (skała osadowa, węglanowa), z których zbudowane są formacje skalne tego obszaru, uległy spękaniu na skutek działania wielu czynników (np.działanie lodowca) i przekształcone przez m.in. zjawiska krasowe. Jest szczególnie widoczne w rejonie Gingilos, jak również wokół wąskich „Bram”.
Przez wąwóz płynie strumień, który zaczyna się około 2 km na północ od osady Samaria. Jest to obszar podatny na krasowienie (rozpuszczanie przez wodę), dlatego w niektórych miejscach strumień płynie pod powierzchnią i pojawia się ponownie w topograficznie niższych punktach. W porze deszczowej strumień otrzymuje duże ilości wody ze zlewni, podczas gdy w porze suchej jest zasilany przez wody stosunkowo niewielkiej liczby źródeł rozsianych wzdłuż wąwozu Samaria.
